Lęk przed lataniem może przybierać różne natężenie. Niektóre osoby odczuwają lekki dyskomfort podczas lotu, inne ogromny lęk, który w ogóle nie pozwala im wsiąść na pokład samolotu. Osoby cierpiące z powodu lęku przez lataniem podają różne przyczyny swoich dolegliwości. Dla jednych kluczowe jest to, że wsiadając na pokład samolotu oddają innym kontrolę nad sytuacją i nie będą mogli zrobić nic w przypadku katastrofy. U innych przeważa lęk wysokości. Dla jeszcze innych najważniejsze jest to, że znajdują się w zamkniętej przestrzeni, z której nie ma możliwości wyjścia.
Boję się, ale czy to fobia?
Do zdiagnozowania fobii konieczne jest to, aby osoba odczuwała znaczną obawę przed lataniem lub unikała go w znaczącym stopniu. Na leczenie fobii najczęściej decydują się osoby, którym lęk ten wydaje się nadmierny lub irracjonalny lub takie, którym odczuwany dyskomfort znacznie utrudnia życie (np. chcą lub muszą podróżować samolotem).
Osoby cierpiące z powodu fobii w sytuacjach związanych z lataniem mogą odczuwać przyspieszone bicie serca, drżenie, suchość w ustach. Niektórzy relacjonują, że na samą myśl o locie samolotem pocą się, odczuwają duszności lub nudności, jest im gorąco lub przeciwnie – przechodzą ich zimne dreszcze. Zdarza się, że w sytuacji związanej z lataniem pojawiają się pewne objawy psychiczne: uczucie oszołomienia, lęk przez utratą kontroli lub śmiercią.
Co będę musiał zrobić, jeśli postanowię się leczyć?
W terapii poznawczo-behawioralnej fobii pacjenci zdobywają wiedzę na temat lęku i jego znaczenia dla funkcjonowania organizmu. Najważniejsze jest, aby zrozumieć, że wszystkie nieprzyjemne objawy, jakie pojawiają się podczas lotu są związane z lękiem. Lęk natomiast nie jest stanem, który w jakikolwiek sposób nam zagraża (lęk nie zabija, nie spowoduje, że zwariujemy, nie jest zwiastunem nadchodzącej katastrofy lotniczej). Przydatna w leczeniu jest również nauka relaksacji, aby w kluczowych momentach, kiedy lęk się pojawia pacjent mógł zmniejszyć odczuwany poziom napięcia, a tym samym odczuwać mniejszy dyskomfort w sytuacji powodującej lęk.
W każdej terapii fobii bardzo ważne jest konfrontowanie się z sytuacjami, które powodują strach. Lęk przed lataniem nie jest tutaj wyjątkiem. Z każdym pacjentem planuje się indywidualnie eksperymenty, które uczą tego, że lęk mija po pewnym czasie. Wiele osób cierpiących z powodu fobii nie ma możliwości się o tym przekonać, ponieważ unika sytuacji budzących strach i wydaje się im, że lęk będzie rósł w nieskończoność.
„Lecę, bo chcę…”
Terapia fobii przed lataniem samolotem nie jest łatwa. Zaaranżowanie sytuacji, która budzi lęk jest dość skomplikowane (najlepiej po prostu gdzieś polecieć). W przypadku dużego nasilenia fobii na początku pacjenci stykają się z mniej problematycznymi sytuacjami (filmy o lataniu, wizyty na lotnisku, itp.). Jednak nawet po zakończeniu terapii trzeba dbać o to, aby fundować sobie sytuacje związane z lataniem – dzięki temu jej efekty utrzymają się.
